De kerkuil in Zuidelijk Flevoland 2003

In 2003 begonnen veel kerkuilen vroeg met broeden en de meeste jongen waren al voor de hitte van deze zomer vliegvlug. Al met al ziet het ernaar uit dat 2003 voor Zuidelijk Flevoland een vrij goed kerkuilenjaar is geweest. De warmte zorgde wel voor verlies van jongen, maar uiteindelijk waren er minder dode jonge kerkuilen dan in het natte 2002. Het aantal broedsel in 2003 in Zuidelijk Flevoland bedraagt: 37 eerste broedsels en 4 tweede. Dit is beter dan in 2002.
Toen werden er door Allan Liosi 32 eerste broedsels vastgesteld en 2 tweede broedsels.

Vogelopvang succesvang

Op 10 juni 2003 trof ik tijdens een nestkastcontrole een 8e kalenderjaar's kerkuil aan op een broedlokatie langs het Priempad. Deze vogel was in 1996 als pull uit een nest van 5, geringd op een locatie aan de Gruttoweg.
Op 5 januari 2001 werd Allan gebeld door een veehouder aan het Priempad. Hij had “zijn” kerkuil op het erf gevonden. De vogel was licht gewond aan de linkervleugel. De gewonde vogel werd door Allan naar het Vogelasiel ’t Gooi in Naarden gebracht. Op 23 januari 2001 was de kerkuil weer genezen en werd hij in zijn eigen nestkast op het Priempad teruggezet. Tot 10 juni van dit jaar werd er niets meer van de vogel vernomen. De vreugde was dan ook groot toen de vogel weer in gezonde toestand, broedend, met 5 pulli werd aangetroffen.

Kerkuil met teken

Vaak hebben kerkuilen wel bloedluizen, maar tot nu toe waren teken nog niet aangetroffen bij kerkuilen in Zuidelijk Flevoland. In het Wilgenreservaat werd op 12 juni 2003 een jong met 6 teken gevonden in de kast. De teken zijn voorzichtig verwijderd, Bij de overige 5 jongen werden geen teken vastgesteld. Bij een nacontrole bleek dat er uiteindelijk van het broedsel twee jongen waren overleden, waaronder het jong met de teken. Het jong was nog wel gegroeid.

Mislukt broedsel toch succesvol

In 2002 werd bij een broedsel aan het Slingerpad vastgesteld dat er van de 5 geringde jongen 4 waren dood gegaan. Het vijfde jong was zoek. Op 28 juni 2003 werd dit jong, nu als adulte vogel weer teruggevangen in een nestkast op de Kluutweg, met maar liefs 6 eieren. Uiteindelijk konden er op 26 juli ook 6 pulli geringd worden.
Een identiek geval deed zich voor aan de Nekkeveldweg. Ook hier zat in 2002 een kerkuilenpaar met 5 jongen, waarvan er 4 dood gevonden werden in de kast. Ook hier was het vijfde exemplaar zoek. Dit jong werd in 2003 als adulte kerkuil teruggevangen in een nestkast aan de Gruttoweg, met zelf maar liefst 4 jongen.
Op 16 oktober 2003 kwam er een melding uit de jeugdgevangenis (in aanbouw) aan de Torenvalkweg. Eén van de werknemers en tevens kerkuilvrijwilliger in Flevoland, trof in het gebouw een geringde ingesloten kerkuil aan. De ramen waren al gesloten dus de vogel kon er nooit uit zich zelf uit. De kerkuil was in goede conditie en werd weer los gelaten. Het bleek één van de 4 jonge kerkuilen van de Gruttoweg te zijn.

Kerkuilbroedsel met 1 ouder

Bij een 2e broedsel aan de Kitsweg werden op 1 oktober 2003 drie grote pulli aangetroffen en 1 adulte kerkuil gecontroleerd. Op 13 oktober vond Allan Liosi de geringde adulte vogel dood langs de A6. De jongen hadden dus een van de ouders verloren. Na overleg werd besloten niet bij te voeren. De jongen waren bijna vliegvlug en de overgebleven ouder kon ze (gezien de goede muizenstand) alleen voeren. Bij een controle op 15 oktober bleken de jongen in goede conditie te verkeren. Naar verwachting zijn deze jongen succesvol uitgevlogen.

Tweede broedsel boven schuifdeur
Kerkuilpulli
4 kerkuilenpulli (6-7 wk.oud) in nisje boven de schuifdeur van de kapschuur
.

Bij een locatie in Flevoland werd in het voorjaar een broedsel met 5 jongen in een kast gevonden. In de zomer (bij de tweede broedselcontroles) werd de kast wederom gecontroleerd, maar er werd slechts een adulte vogel gevangen en geen broedsels gevonden. In september belt echter de boerin met de mededeling dat er jonge kerkuilen boven de schuifdeur in de schuur zitten. Een vlotte controle leert dat er boven de schuifdeur een ruimte zit waar de kerkuilen een tweede broedsel hebben gehad met wederom 5 jongen. Later bleek dat deze locatie meer risico’s met zich meebrengt dan verwacht, want twee jongen vallen naar beneden en overleven dit niet. De overige drie jongen zijn uitgevlogen.

Kasteel Almere

Kasteel Almere is een hotel in aanbouw. In de aanbouwfase is hier een nestkast geplaatst.
In 2003 werd hier tweemaal succesvol gebroed. Het bijzondere aan deze nieuwe locatie is dat er in het voorjaar een ander paartje kerkuilen broedde dan in het najaar. Zowel in het voor- als in het najaar werden beide adulte vogels gevangen. In het voorjaar ging het om een in Borculo geringde adulte kerkuil en een ongeringde adulte kerkuil (die uiteraard direct een mooie nieuwe ring kreeg) en in het najaar wederom een ongeringde vogel en vogel met een nog onbekende ring (buiten Zuidelijk Flevoland). Beide broedsels waren succesvol, respectievelijk 5 jongen en 7 eieren.

16 jarige kerkuil

In Flevoland werd door Allan een kerkuilkast gecontroleerd met daarin een adulte vogel en 1 jong. De adulte vogel bleek op 15 juni 1988 geringd te zijn door: Anne vd. Wal - (Johan de Jong coördinator, Kerkuilenwerkgroep Nederland) als pull (uit een nest van 5 jongen) in een nestkast te Gracht - Munnekeburen, Friesland. Deze 16e kalenderjaar's kerkuil werd in 16 jaar niet eerder gemeld. Tussen ringen en controleren verstreken 5465 dagen.

Plaatstrouw oudje

In een nestkast aan de Aakweg broedt jaarlijks een adulte, inmiddels 10 jarige kerkuil. Zij werd op 9 juni 1994 als pull uit een nest van 3 aan de Duikerweg geringd. Dit kerkuilenvrouwtje wordt bijna ieder jaar teruggevangen in dezelfde nestkast. Dit jaar werd ook de partner gevangen. Dat was een bekende van ons. Hij was vorig jaar in Zuidelijk Flevoland geringd, toen als partner van een in Petershagen Suedefelde (230 kilometer !!) (Duitsland) geringde kerkuil. Ons vrouwtje laat zich altijd zonder tegenstribbelen vangen en meten. Ze is tot nu toe goed voor zeker 50 nakomelingen.
Op 25 oktober jongstleden werd er aan de Hofmark in Almere Haven een verzwakte kerkuil gevonden. Deze werd door de Dierenambulance Almere naar de Vogelopvang in Naarden gebracht. De kerkuil bleek een van de nakomelingen van dit jaar te zijn.

Nest gemist

Op 19 oktober werd er op een locatie aan de Wulpweg door de boerin een kort daarvoor overleden jonge kerkuil op grond aangetroffen. Het jong was net uitgevlogen. De nestkast was kort daarvoor nog gecontroleerd en hierin was niets aangetroffen. Waar de kerkuil uiteindelijk uit het nest is gekomen blijft een raadsel. Het verzwakte jong is waarschijnlijk aan ondervoeding overleden.

Verlaten eieren
Kerkuilbroedsel
Een verlaten kerkuilenbroedsel.                                                              

Op een locatie in Flevoland werd voor het tweede achtereenvolgende jaar een legsel met zeer veel eieren verlaten. In 2002 werden er in twee broedsels 13 eieren gelegd en dit jaar (ook in twee broedsels) 12. De kerkuil bleef lange tijd broeden, maar heeft de eieren uiteindelijk verlaten. Momenteel worden de eieren van dit jaar onderzocht. Mogelijk dat dit een verklaring oplevert voor dit broedgedrag.

Allan M. Liosi                                                                   Almere, 18 maart 2004

Top